Kinderen kunnen niet vroeg genoeg in aanraking komen met kunst. Maar waarom is dat eigenlijk zo? In de rubriek Tussen Kunst & Kids komen verschillende experts aan het woord, met zowel een persoonlijk als professioneel verhaal. Dit keer Drs. Mariëlle Beckers (42), moeder van 7 kinderen en orthopedagoog bij haar eigen bedrijf Buro Bloei.  

Mariëlle Beckers is moeder van Jessie (20), Tijn (19), Bas (17), Sam (15), Daantje (11), Linde (11) en Ronja (6). Ze woont met haar gezin en 3 katten middenin het Amsterdamse museumkwartier. Samen met psychologe Sonja Borgsteede startte ze in 2012 advies- en begeleidingspraktijk Buro Bloei. In haar vrije tijd is ze een fervent hardloper.

Zelf loop ik wel eens met wallen tot op mijn tenen met slechts 1 peuter. Dus: HOE DOE JIJ DAT?
Hoe combineer jij je werk, gezin en tijd voor jezelf? Vertel ons je geheim!
“Mijn man en ik doen het echt allemaal samen. Omdat we allebei een eigen bedrijf hebben, zijn we heel flexibel in het verdelen van taken. Ook geven we onze kinderen veel eigen verantwoordelijkheid. Ik was pas 21 toen ik zwanger raakte van mijn eerste kind. Mijn studie deed ik toen overal tussendoor. Zo zat ik bij de zwemles met de studieboeken op mijn schoot. Ik ben heel gedisciplineerd: ik ga op tijd naar bed, eet gezond, drink door de week geen alcohol en sla het sporten nooit over. In principe werk ik tussen half negen ’s ochtends en drie uur ’s middags. Drie keer in de week geef ik ’s avonds sporttraining. Het helpt mij fit en gezond te blijven, zowel fysiek als mentaal. En het geeft me de energie die ik in mijn drukke leven nodig heb.”

De orthopedagogiek is een specialisatie in de pedagogiek. Wat houdt jouw werkgebied precies in?
En wat is eigenlijk het verschil tussen een orthopedagoog en een psycholoog?
“De orthopedagoog richt zich op leer- en opvoedingssituaties van kinderen en jongeren, zowel de ‘normale’ situaties maar ook wanneer de ontwikkeling of opvoedsituatie van kinderen anders verloopt. Van oudsher waren orthopedagogen meer gericht op nurture, de omgeving en opvoeding, psychologen meer op nature, gedrag dat aangeboren is. Tegenwoordig is dat onderscheid er nauwelijks meer en zijn we het erover eens dat het vooral een wisselwerking is van omgeving en aanleg.”

Maak jij weleens gebruik van beeldende kunst tijdens een begeleidingstraject?
“Als orthopedagoog maak ik niet letterlijk gebruik van kunst of musea, wel zet ik bijvoorbeeld tekenen in bij therapeutisch gebruik. Ik laat kinderen die het moeilijk vinden om over hun gezinssituatie te praten tekenen. Hierdoor nemen ze meer afstand van de situatie en uiten ze zich gemakkelijker. Ook geef ik behandelingsadviezen aan ouders en scholen, bijvoorbeeld dat ze zich meer op het stimuleren van de creativiteit moeten richten. Dat is heel belangrijk voor kinderen om zich te ontwikkelen: creatieve mensen kunnen beter met problemen omgaan en vinden hier ook sneller oplossingen voor.

Kinderen willen zich van nature ontwikkelen en hebben daarbij behoefte aan autonomie, competitie en verbinding. Zou een kunstmuseum bezoeken hierin kunnen bijdragen?
“Als je regelmatig met je kinderen naar het museum gaat, wordt dit echt een onderdeel van jullie gezin. Een traditie. Hierdoor worden de onderlinge relaties aangescherpt: je hebt een gezamenlijke interesse en dat bevordert het saamhorigheidsgevoel. En kies dan bijvoorbeeld iets wat je zelf helemaal niks vindt, maar wat je kind leuk vindt. Zo geef je hen autonomie en toon je aan dat je interesse hebt in hun voorkeuren en dat je dit serieus neemt”.

Als kind haatte ik musea. Ik had mezelf voorgenomen mijn kinderen dit later nooit aan te gaan doen.

Ging je zelf als kind veel naar musea?
“Ja en ik vond het vreselijk. Ik ben opgegroeid in Enschede. We bezochten weleens wat Twentse musea, maar we gingen nooit naar een andere stad voor een museumbezoek. Maar op vakantie moest ik altijd weer mee naar een of ander kasteel of museum. Jezus ik ga dat later echt mijn kinderen nooit aandoen, dat dacht ik altijd.”

Is het belangrijk om naar het museum te gaan met kinderen?
“Naast het plezier dat je als gezin kunt hebben, is het goed om kinderen te leren dat je in bepaalde omstandigheden anders moet gedragen. Niet hard praten, niet rennen of met je vingers aan kunstwerken zitten. Heel goed als dit onderdeel is van de opvoeding. Mits je ze niet overvraagt natuurlijk.  Als je kind het moeilijk vindt, ga dan gelijk naar buiten. Forceer het niet, want dan is het plezier weg.”

“Wat doe ik mezelf aan, dacht ik vaak, terwijl ik weer een gillende peuter naar buiten droeg. Uiteindelijk moet je bij sommige dingen gewoon besluiten om het even niet te doen”.

Ging je veel met je kinderen naar het museum toen ze wat jonger waren?
“Eenmaal moeder, wilde ik mijn kinderen, ondanks mijn eigen museumtrauma, natuurlijk wél in aanraking brengen met kunst en cultuur. Wat bleek: mijn kinderen zijn net als ik echte doeners. Dus dat was soms lastig. Ik ben van mening dat je je leven moet aanpassen zodra je kinderen krijgt. Zo besloot ik de eerste paar jaar niet meer te vliegen na een traumatische ervaring met onze baby die vier uur lang in het vliegtuig bleef krijsen. Ik ga pas weer vliegen als ze een iPad in hun handen kunnen houden. Museumbezoek idem dito. Wat doe ik mezelf aan, dacht ik vaak, terwijl ik weer een krijsende peuter naar buiten droeg.

Hoe ging je hiermee om?
Uiteindelijk moet je bij sommige dingen gewoon besluiten om het even niet te doen. Of je eigen verwachtingen bijstellen. Je kunt niet urenlang met kinderen door een Picasso-tentoonstelling slenteren. Dan moet je een keer in je eentje terugkomen. Maar het ligt natuurlijk ook helemaal aan wat voor kind je hebt. Sommige kinderen zijn rustig van karakter en die kun je gerust urenlang meenemen naar het museum. En sommigen hangen liever in een boom. Nou ja, dan ga je wat vaker naar het openluchtmuseum.

Ik ben wel echt overal met ze geweest, van het Louvre met schilderijen over gruwelijke moorden – waarvan ik dacht dat mijn zoontje het spannend zou vinden, tot gekke schilderijen van Dalí in Barcelona. We wonen vlakbij het Rijks en het Stedelijk, dus daar kwamen we ook vaak. Ik bleef het proberen. Ik hield het kort, maakte goede afspraken en daarna gingen we wat leuks doen. Soort omkoopgedrag. Het grappige is trouwens wel dat nu mijn kinderen wat ouder zijn, ze kunst dus echt waarderen. En ze bezoeken zelfs uit eigen initiatief musea! Heeft het toch nog z’n vruchten afgeworpen (lacht)”.

Wat zou je ervan vinden als musea net als bij Ikea de mogelijkheid creëren om kinderen even op te vangen. Een museumcrèche. Zodat ouders een rustig rondje kunnen lopen door het museum. Dat lijkt me ook iets voor jou.
“Ja dat vind ik echt een geweldig idee! Net zoals in de kerk. En als kinderen daar dan uitgedaagd worden met een programma of creatieve opdracht, dan zou dat helemaal mooi zijn”.

“Stel je verwachtingen bij en volg je kind. Dat zorg ervoor dat je niet teleurgesteld raakt”.

Sommige mensen geven aan dat ze liever geen jonge kinderen in het museum hebben. Huilende, gillende wezens die overal aan willen zitten. Hoe sta jij hiertegenover?
“Als kinderen ziek, zwak, misselijk, hongerig of moe zijn, dan weet je dat het mis gaat. Maar je moet kinderen wel de kans geven om te leren hoe iets werkt. Hoe gedraag je je in een museum of restaurant? Wees realistisch en houd rekening met andere mensen. Gaat je kind huilen, dan ga je naar buiten. En ik kan het niet vaak genoeg herhalen: stel je verwachtingen bij. Volg je kinderen, dit betekent niet dat je ze overal hun zin in moet geven maar zorg wel voor een realistisch idee over het leven met kids. Je kunt stug proberen om het leven te leiden zoals je gewend bent. Maar dat veroorzaakt veel stress. En wees gerust: als ze wat ouder zijn, vanaf een jaar of zes, dan gaat het echt veel gemakkelijker allemaal.”

Wat is het favoriete museum van jou en je gezin?
“Het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook al is de buitenkant zo lelijk. De tentoonstellingen zijn goed en leuk, en het is heerlijk dichtbij ons huis. Het Rijksmuseum is ook een prachtig museum. Ook de tuin van het museum is bij ons geliefd. In de zomer kun je hier limonade drinken.  Neem een handdoek mee en droge kleren. In de vakanties geven ze hier ook weleens kinderworkshops. Zo fijn. Lekker relaxed. En niet onbelangrijk: je kunt als ouders zelf ook even lekker in de zon zitten.”

Wat vind je van Kunstfanaatjes? Is zo’n tool nodig volgens jou?
“Ik weet niet of het mij geholpen zou hebben, ik ben erg van het zelf ontdekken. Maar ik geloof dat Kunstfanaatjes voor veel ouders wél de drempel om een kunstmuseum te bezoeken kan wegnemen. Bovendien hebben ouders het altijd druk. Dan is zo’n platform ook gewoon heel gemakkelijk. In een klap alle praktische tools en een compleet museumoverzicht bij elkaar. Anders moet je zelf de websites van de musea uitpluizen, en daar staat niet altijd alle informatie op die je als ouders nodig hebt”.

En dat enorme vraagteken, die verwondering die kinderen van nature hebben, je wilt eigenlijk dat dit zo blijft. Voor volwassenen is het bijna onmogelijk. Maar wél als je samen met je kind gaat. Je leert kijken door de ogen van je eigen kind.

Heb je advies voor ouders die met jonge kinderen een kunstmuseum willen bezoeken?
#1. Verwacht niet dat het perfect gaat. Want dat veroorzaakt veel frustratie.

#2. Zorg dat je iets afweet van de ontwikkelingspsychologie. Ouders overschatten hun kinderen namelijk snel.
Ik adviseer echt om je hier even in te verdiepen. “Waar zit mijn kind qua niveau, wat kan mijn kind en wat vindt het leuk.

#3. Leer van je kind. Hoe wij naar kunst kijken, is hoe jonge kinderen naar ALLES kijken. Vol verwondering, alles is nieuw voor hen. Dat onderzoekend kijken doen wij volwassenen nauwelijks meer, alleen nog bij kunst of bij nieuwe dingen. Jonge kinderen doen dit vanzelf. Ze willen alles willen zien en ontdekken. Je wilt eigenlijk dat die verwondering voor altijd zo blijft. Ga je met kinderen naar het museum, dan leer je weer kijken door de ogen van een kind.

#4. Het is handig een Museumkaart aan te schaffen, zodat je niet in de rij hoeft te staan.

#5. Ga op een rustig tijdstip. Vermijd hordes toeristen waarbij je je kind kwijtraakt.

#6. Gebruik afleiding. Als je kids zich niet laten afleiden door de kunst, stel dan vragen zodat ze getriggerd blijven. En combineer! Bezoek je het Rijksmuseum, ga dan maar heel even naar binnen. Dans daarna heerlijk samen in de prachtige fontein in de tuin.

#7. Neem GEEN eten of drinken mee, want dan gaan ze daar de hele tijd om zeuren. Ga na het museumbezoek naar het museumrestaurant, of als het lekker weer is buiten picknicken in de museumtuin.

#8. En last not but least: neem bij heel jonge kinderen niet alleen een reservesetje kleding mee voor je kind, maar ook voor jezelf! Ze kotsen namelijk ALTIJD over je heen. Zit je koter er lekker schoon en fris bij, loop jij met een nat shirt.”

Heb jij nog een aanvulling op de de tips van Marielle? Deel het met ons in een reactie!